Les Musigny (meervoud!) is één van de grootste climats van de Bourgogne, een grand cru in het rijtje Chambertin, La Tâche, La Romanée, La Romanée-Conti…

Kenmerken van de wijngaard

Les Musigny meet 10,85 hectare en ligt in het slaperige dorpje Chambolle-Musigny in de Côte de Nuits. De gemiddelde opbrengst is 300 hectoliter (39.600 flessen) per jaar.

Wie vanaf de route national naar Clos de Vougeot kijkt (zo herkenbaar door het château in de wijngaard), kan Musigny zien liggen – er rechts achter, op zo’n 280 meter boven de zeespiegel, tegen de helling van een heuvel, waarvan de hoek tussen de 8 en 14 procent is. Musigny wordt grotendeels door wijngaarden omsloten: Clos de Vougeot in het zuidoosten, Echezeaux in het zuiden en Les Amoureuses in het noordoosten. Het pad boven de wijngaard is onlangs gerestaureerd en biedt een mooi uitzicht over Clos de Vougeot en Les Amoureuses.

Bonnes Mares, een andere grand cru wijngaard in Chambolle, kent een abrupte overgang van witte naar rode klei. Deze rode klei wordt steeds fijner en donkerder rood naarmate je dichter bij Musigny komt. Bij Musigny is de klei het fijnst en donkerst en heeft een samenstelling die je nergens anders aantreft. Onderaan de wijngaard is de grond beduidend roder dan onderaan. Op het hoogste gedeelte bestaat de ondergrond uit poureuze oölitische kalksteen en klei uit het Bathonien, een periode van zo’n 165 miljoen jaar geleden, en is hoogstwaarschijnlijk ontstaan doordat er op de plek waar de wijngaard nu ligt, destijds een branding was met vrij warm, door kalk verzadigd water. In de hele wijngaard liggen kleine steentjes, mede de oorzaak van de uitstekende afwatering.

Vrijwel alle domeinen met eigendom in de wijngaard bezitten stroken van de top van de wijngaard tot aan het onderste deel en bestrijken daarmee dus alle grondvarianten van de wijngaard.

Geschiedenis

In 1110 kregen de monniken van Cîteaux delen van deze wijngaard, maar de cru kwam nooit in handen van één eigenaar en werd ook nooit omsloten door een muur. Ondanks dat is de wijngaard (gelukkig) nooit samengevoegd met (de aangrenzende) Clos de Vougeot.

De wijngaard is genoemd naar een lang geleden uitgestorven, adellijke familie “de Musigny”, die in de 14e eeuw een vaste plaats had aan het hof van Filips de Stoute, de eerste hertog van Bourgogne, en zijn opvolgers – het later koninklijke huis Valois. Hun naam klinkt ook nog door in een klein deel van Clos de Vougeot dat Musigni heet en vlak onder Musigny ligt.

Musigny bestond lange tijd uit twee lieux-dits, gescheiden door een pad. Het noordelijke deel, iets meer dan de helft van het totaal, heet Les Musigny of Les Grands Musigny. Het zuidelijke deel is Les Petits Musigny; deze naam zou kunnen veronderstellen dat dit deel van mindere kwaliteit is, maar het tegendeel is waar: dit is het beste deel van de wijngaard en geheel in handen van het Domaine Comte Georges de Vogüé, dat ook het leeuwendeel van Les Grands Musigny bezit.

In 1929 werd een deel van de premier cru La Combe d’Orveau bij het zuidelijke deel van de wijngaard getrokken, waarmee de wijngaard 61 a groter werd. In 1989 werd nog eens 15,3 a bij de wijngaard gevoegd. Het deel van La Combe d’Orveau dat nu deel van Musigny is, is volledig in handen van Jacques Prieur. De domeinen naast Vogüé en Prieur hebben dus alleen delen van Les Grands Musigny in handen.

Door de eeuwen heen zijn er altijd veel eigenaren geweest. In de zeventiende en achttiende eeuw werd de familie Bouhiers (mede)eigenaar van de wijngaard; zij zijn de erflaters van de belangrijkste huidige eigenaren: De Vogüé. Naast het grote aandeel in de wijngaard dat zij hebben aangeplant met pinot noir, hebben zij het bovenste deel van de wijngaard (waar wit marmer te vinden is) ook hardnekkig beplant met chardonnay. Clive Coates vermeldt dat het tot voor kort gebruikelijk was de rode wijn van pinot noir te mengen met 5 tot 10 procent chardonnay om de wijn wat extra zuren te geven en te verzachten. Toen we dit vroegen aan monsieur Millet, de wijnmaker van De Vogüé, ontkende hij dit echter. Al jaren houdt De Vogüé de wijn van de chardonnay apart en maakt van deze druiven, afkomstig van nog geen derde hectare, een witte wijn. Want naast Corton is Musigny de enige grand cru die zowel rood als wit kan zijn. Omdat de chardonnay wijnstokken rond 1993 werden gerooid en nieuw aangeplant, zijn deze in de ogen van dit topdomein nog te jong om als Musigny te worden uitgebracht en wordt deze tijdelijk uitgebracht als Bourgogne (blanc); tussen de grand cru en de Bourgogne tout cour is namelijk geen andere appellation voor witte wijn in dit dorp (de rode wijn kent als tussenstappen Chambolle-Musigny premier cru of Chambolle-Musigny).

Kenmerken van de wijn

Les Musigny wordt een “vrouwelijke wijn” genoemd, maar in de woorden van Hugh Johnson: “De glorie van Musigny is dat zijn onmiskenbare kracht vaak gehuld gaat in een onvergetelijk delicaat parfum en een unieke sensuele smaak. Een grote Musigny ontvouwt in geur en smaak wat zo treffend wordt omschreven als een ‘pauwenstaart’ die in steeds schitterender rijkdom uitwaaiert… wie hem ‘vrouwelijk’ noemde moet groot respect voor vrouwen hebben gehad”. Clive Coates stelt: “Dit is de majesteit zelf. In termen van textuur en karakter valt eerder te denken aan de koningin dan de koning, de andere wijngaarden mogen strijden om de eer de partner te zijn…”

Jasper Morris zegt dat Musigny, net als Château Margaux, aantoont dat een “ijzeren vuist in een fluwelen handschoen” geen cliché hoeft te zijn. Het rijke fruit is het fluweel, de uitzonderlijke concentratie de ijzeren vuist.

Musigny is momenteel in handen van:

• Comte Georges de Vogüé (7,12 ha)
• Mugnier (1,13 ha)
• Jacques Prieur (77 a)
• Joseph Drouhin (67 a)
• Domaine Leroy (27 a)
• Domaine de la Vougeraie (21 a)
• Louis Jadot (17 a)
• Drouhin-Laroze (12 a)
• Georges Roumier (10 a)
• Joseph Faiveley (3 a)

Dit artikel is eerder verschenen in Proefschrift